Jan Wester – maart 2024

Jan Wester (1995) is schrijver en beeldhouwer. Hij is afgestudeerd bij de afdeling Beeld en Taal aan de Gerrit Rietveld Academie, en voltooide een studie Filosofie aan de UvA. Ondertussen won hij de Nederlandse studentenschrijfwedstrijd, uitgeschreven door literair agentschap Sebes en Bisseling. Zijn korte verhalen zijn genomineerd voor de Afstudeerprijs 2021 van de Nieuwe Oost en Het Rode Oor van stichting deBuren. Zijn beeldende werk was te zien op LekArt 2021 en op OBJECT Rotterdam. Hij nam deel aan het Slow Writing Lab van het Letterenfonds en krijgt op dit moment redactionele begeleiding van Rob van Essen.

Tijdens de residentie werkt Jan aan Koeman, een magisch realistische dubbelroman die zich afspeelt tegen het grijs en groen van het West-Friese platteland, waar hij is opgegroeid. Pas toen hij er terugkeerde, na een paar jaar in Amsterdam te hebben gewoond, begon de onafgebroken aanwezigheid van melkvee en landbouwvoertuigen hem op te vallen. Dit wekte zijn interesse in de driehoeksverhouding tussen mens, dier en machine in de industriële veehouderij. In zijn boek laat hij weinig ruimte voor de romantiek of de nostalgie van het boerenleven. Het lichaam van het dier wordt omvat in een constructie van staal en beton; een gestandaardiseerd onderdeel binnen een productieproces, met de voederrobot aan de ene kant en de melkrobot aan de andere. Er is ingebroken in het moederschap van de koe, het kalf is vervangen door een opvangbeker en de melk wordt per tankwagen afgevoerd. Toch is het boek geen pleidooi voor het natuurlijke. Vanuit zijn personages trekt Jan het idee van een verloren harmonie die hersteld zou moeten worden in twijfel. Veehouder Jaap ontdekt zichzelf als een inherent gefragmenteerde, inconsistente levensvorm, pijnlijk bewust van zijn eigen gebrek aan samenhang. Zijn vrouw Anne probeert zich los te maken van haar lichaam, dat haar bindt aan het eeuwig imperfecte en onbeheersbare fysieke, maar verliest daarbij juist het ‘ik’ dat ze ten koste van alles in stand wil houden. In zijn vervreemdende omschrijvingen geeft Jan de Nederlandse alledaagsheid een haast mythisch karakter.

Ondanks dat merkt hij dat zijn ogen opnieuw beginnen te wennen aan West-Friesland. Op de duizenden hectare landbouwgrond rond de Oude Hollandse Waterlinie hoopt hij de moderne melkveehouderij in een nieuw licht te kunnen zien; andere boeren, andere koeien, andere stallen, andere sloten en ander gras.

Dit is niet voor het eerst dat Werk aan het Spoel hem inspireert. In september 2021 verbleef hij in LekArt AIR om een iteratie van zijn afstudeerproject Cow (come closer) te installeren in het Amfitheater LekArt Jong Talent. Cow (come closer) is geen serie vaste beelden, maar bestaat uit een grote hoeveelheid keramische onderdelen die met een schroefdraadsysteem op oneindig veel verschillende manieren aan elkaar kunnen worden gezet. Hierdoor kon hij zijn werk laten inspelen op de hellingen en de grasplateaus van het Amfitheater, een unieke driedimensionale omgeving.

Het systematische karakter van het werk – afgeleid van de modulaire constructie van de moderne megastal – contrasteert met het geblakerde steenachtige van de keramiek waar het uit is opgebouwd. De vormeloze kleigrond wordt bruut onderworpen aan een gestandaardiseerde maatvoering van moeren en schroefdraad. Tegelijk grijpt Jan door middel van decoratieve en organische elementen terug op een meer archaïsche, religieuze verhouding van mens tot koe.

Volg Jan via de socials van LekArt en zijn eigen instagram account en website: janwester.com.